Şi Cinping’in Avrupa ziyareti: Macron’un favorisi Rus pastası neden menüde yok?

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, ticaret anlaşmazlıkları ve Ukrayna savaşı nedeniyle gerilimli olan Çin-AB ilişkileri sırasında, beş yıl aradan sonra ilk kez Avrupa'ya devlet ziyareti düzenliyor. Cinping bu kapsamda üç ülkeye ziyaret planladı.

Cinping'in Avrupa turunda hangi ülkeler var?

Çin lideri’nin ilk durağı Paris oldu. Cinping burada Fransız Cumhurbakanı Emmanuel Macron ile görüştü. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in de katıldığı bu üçlü toplantı, Elysee Sarayı'nda devlet yemeği ile devam etti.

Ziyaretin ikinci gününde Macron ve Cinping, eşleri ile birlikte Fransız liderin çocukluk tatillerini geçirdiği Pyrenees dağlarının eteklerindeki Tourmalet’te öğle yemeği için buluştu.

Macron’un favori tatlısı neden menüden çıkarıldı?

Macron, çocukluk tatillerini geçirdiği yer olan Tourmalet yakınlarında, ‘L' Etape du Berger’ restoran’da öğle yemeği organize etti.

Yemek menüsü tamamen Pyreneen tarzında hazırlandı. Ancak başlangıçta planlanan bademli ve bisküvili ‘Russe’ adlı tatlı menüden çıkarıldı. Tatlı, bademlerin geldiği yer olan Kırım’dan adını almış ve Rusya’nın karla kaplı ovalarını anımsatıyor. Ancak mevcut jeopolitik durum göz önünde bulundurularak, yerine başka bir yerel tatlı olan ‘Myrtilleli Tart’ tercih edildi. Bu değişiklik Emmanuel ve Bridgitte Macron’un favori tatlısının yerine yapıldı.

Tibetliler meydanda: Cinping protestosu

Paris'te bulunan Cumhuriyet Meydanı'nda toplanan Tibetli göstericiler, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in Fransa'ya gerçekleştirdiği resmi ziyareti protesto etti.

İkinci durak: Belgrad

Cinping, Paris’in ardından Çarşamba günü Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ile görüşmeler yapmak üzere Belgrad'a seyahat etti.

Cinping, 'Çin'in Sırbistan ile sağlam dostluğunu pekiştirmeyi amaçladığını, iki ülke işbirliğinin ivmesini, kapsamını ve niteliğini geliştirerek yeni bir sayfa açmayı hedeflediğini' belirtti.

'Bugün tarih yazıyoruz'

Cumhurbaşkanlığı sarayı önünde binlere hitap eden Vucic, "Bugün tarih yazıyoruz" dedi. Saray önünde toplanan kalabalık "Çin, Çin" sloganları ile karşılık verdi.

Cinping, bu sıcak karşılamadan çok etkilendiğini ifade ederek, bu ziyaretin iki ülke arasında 'yeni bir sayfa' açmasını beklediğini ifade etti. Şi, 2016 yılında Çin ve Sırbistan arasında imzalanan stratejik ortaklık anlaşmasına işaret ederek, "Sırbistan, Çin'in Orta ve Doğu Avrupa'daki ilk stratejik ortağı olmuştu" dedi.

25. Yıl: Çin Büyükelçiliği bombalanmasının yıldönümü

Şi'nin ziyareti, Çin'in eski Yugoslavya'daki Belgrad Büyükelçiliği'nin 1999'da NATO güçlerince bombalanmasının 25'inci yıl dönümüne denk geldi.

7 Mayıs 1999 gecesi gerçekleşen saldırıda Çin vatandaşı üç gazeteci hayatını kaybetmişti.

Şi, Politika'daki yazısında olayı anımsatarak "Çin halkı, barışın değerini bilir fakat bu trajik tarihin tekerrür etmesine asla müsaade etmeyeceğiz" dedi.

Cinping 5 yıl önceki Sırbistan ziyaretinde eski büyükelçilik binasına giderek hayatını kaybedenleri anmıştı.

4,35 Milyar Dolar: Ticaret hacmi

Sırbistan'ın 2022'de en fazla yabancı yatırım aldığı ülke Çin oldu. Sırbistan ve Çin arasında karşılıklı ticaret hacmi 4,35 milyar dolara ulaştı.

Çin ve Sırbistan, Cumhurbaşkanı Vucic'in Ekim 2023'te Pekin'de düzenlenen 3. Kuşak ve Yol Forumu için Çin'e yaptığı ziyarette serbest ticaret anlaşması imzalamıştı. Anlaşmayla iki ülke arasında gümrük vergisiz ticareti yapılan malların oranının yüzde 95'e ulaşması öngörülüyor.

Çin ve Sırbistan, tarihi İpek Yolu güzergahındaki Doğu-Batı ticaretini canlandırmayı amaçlayan 'Kuşak ve Yol Girişimi' çerçevesindeki işbirliğini sürdürüyor.

Çin-Sırbistan ortaklığında inşa edilen Saraorçi Güneş Enerjisi Santrali projesi de iki ülke arasında yeşil enerji alanında artan işbirliğine örnek gösteriliyor.

Sonraki durak: Budapeşte

Şi Cinping, perşembe günü ise Macaristan Başbakanı Viktor Orban ile görüşmek üzere Budapeşte'ye gidecek.

Şi Macaristan'da, güvenlik işbirliği de dahil olmak üzere iki ülke arasındaki ekonomik ve diplomatik bağların altını çizecek ve yüksek hızlı Budapeşte-Belgrad demiryolu bağlantısını da içeren Çin'in kuşak ve yol girişimindeki ilerlemeyi tartışacak.

Macaristan: Huawie'nin Avrupa'daki kalesi

Çin'in güçlü bir destekçisi olan Macaristan, Huawei'nin Çin dışındaki en büyük üssüne sahip ve yakında otomobil üreticisi BYD'nin Avrupa'daki ilk fabrikasına ev sahipliği yapacak.

Öte yandan Cinping, Avrupa'nın Çin elektrikli araçlarına yönelik gümrük vergisi tehdidini bertaraf etmeyi amaçlıyor.

Cinping'in ziyaretleri devam ederken, Alman milletvekili Reinhard Bütikofer, “Şi Cinping, bu iki Avrupa başkentine yapacağı ziyaretle uluslararası siyasette otoriter bir eksen oluşturmak için aktif olarak çalıştığını gösteriyor” dedi.

Şangay merkezli analist Shen Dingli ise, Belgrad ve Budapeşte duraklarının, Çin'in Batı içindeki bölünmeleri derinleştirme çabasının bir parçası olduğunu belirtiyor.